Resultaten

Resultaten

Resultaten samengevat uitklapper, klik om te openen

• De longfunctiemeting kort na de geboorte (SOT) is geschikt om op grote schaal bij jonge kinderen in slaap de longfunctie te meten.
• Meisjes hebben bij de geboorte een betere longfunctie dan jongens.
• Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap rookten, hebben kort na de geboorte een lagere longfunctie en een hogere bloeddruk.
• Hoe lager de longfunctie van ouders is, hoe lager de longfunctie van hun kind kort na de geboorte.
• Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap een of meerdere luchtweginfecties doormaken hebben een lagere longfunctie kort na de geboorte.
• Kinderen met een lagere longfunctie na de geboorte hebben meer klachten van piepen in de eerste 6 maanden na de geboorte.
• Dikkere kinderen hebben een dikkere vaatwand van de halsslagader op 5 jarige leeftijd
• De soort voeding die kinderen krijgen in het eerste levensjaar hangt samen met de dikte van de vaatwand op 5 jarige leeftijd.
• Ouders gaan vaker met een zoon naar de huisarts dan met een dochter, onafhankelijk van de hoeveelheid luchtwegklachten. Ook krijgen jongens vaker medicatie voorgeschreven.
• Kinderen dragen regelmatig een virus bij zich zonder daar klachten van te hebben.
• Hoger gewicht van de moeder wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op piepklachten in het eerste levensjaarvan het kind.
• Op 5-jarige leeftijd zagen we dat kinderen van moeders met een hoger BMI vaker de huisarts bezochten voor piepklachten en vaker medicijnen voor deze klachten kregen voorgeschreven. Dit kon niet worden verklaard door een lagere longfunctie.
• Kinderen van 8 jaar met een hoger leptine-gehalte hadden een lagere longfunctie.

Resultaten uitgebreid uitklapper, klik om te openen

Longfunctieonderzoek bij baby’s

Toen we in 2001 starten met het onderzoek was de longfunctiemeting (SOT) een relatief nieuwe meting en nog niet toegepast op grote schaal bij jonge kinderen. Uit het WHISTLER-onderzoek is gebleken dat het goed haalbaar en betrouwbaar is om bij jonge kinderen de longfunctie om deze manier te meten. Uit de resultaten van de longfunctiemetingen kwam naar voren dat jongens bij de geboorte een lagere longfunctie hebben dan meisjes. Ook kinderen die kleiner en lichter zijn bij de geboorte hebben een lagere longfunctie. Moeders die tijdens de zwangerschap één of meerdere luchtweginfecties doormaken, krijgen kinderen met een lagere longfunctie vlak na de geboorte. Daarnaast blijkt dat hoe lager de longfunctie van ouders is, hoe lager de longfunctie van hun kind. Bij een kleine groep kinderen is gekeken wat de longfunctiemeting kort na de geboorte zegt over de klachten in het eerste levensjaar: kinderen met een lagere longfunctie hebben meer last van piepen, vooral de eerste 6 maanden na de geboorte.

Redenen om naar de huisarts te gaan en medicatie te krijgen bij luchtwegklachten

Binnen WHISTLER hebben we ook gekeken naar huisartsbezoeken bij luchtwegklachten. De belangrijkste reden om naar de huisarts te gaan waren (de duur van) de klachten. Wat verder opviel was dat jongens vaker bij de huisarts komen met luchtwegklachten dan meisjes, ook al hebben ze vergelijkbare klachten. Ook kinderen die een crèche bezoeken komen vaker bij de huisarts vanwege luchtwegklachten dan kinderen die niet naar een crèche gaan. In totaal bezoekt driekwart van de kinderen in het WHISTLER-project in de eerste 4 levensjaren een keer de huisarts in verband met luchtwegklachten. Ruim de helft van alle kinderen gaat in die eerste 4 jaar twee keer naar de huisarts met luchtwegklachten. Ongeveer een kwart van de kinderen die de huisarts bezoekt wegens luchtwegklachten, krijgt van de huisarts medicatie zoals luchtwegverwijders of antibiotica voorgeschreven. Bij het eerste bezoek aan de huisarts vanwege luchtwegklachten krijgen jongens en kinderen met een werkende moeder vaker medicijnen voorgeschreven dan meisjes en kinderen waarvan de moeder niet werkt. Het is al bekend dat jongens vaker luchtwegklachten hebben dan meisjes. Het zou zo kunnen zijn dat huisartsen daarom vaker medicijnen voorschrijven aan jongens dan aan meisjes. Kinderen van werkende moeders zouden vaker medicijnen kunnen krijgen in de hoop dat ze sneller beter worden zodat de moeder minder werkverzuim heeft. Helaas weten we uit ander onderzoek dat bijvoorbeeld antibiotica de ziekteduur meestal niet verkorten, omdat het vooral virale luchtweginfecties zijn in de eerste levensjaren. Bij het tweede bezoek aan de huisarts hebben kinderen van een moeder die zelf astma heeft (gehad) een grotere kans om medicijnen voorgeschreven te krijgen. Kinderen van moeders die astma hebben (gehad) hebben in de eerste levensjaren meer luchtwegklachten. Dit kan een reden zijn voor het vaker voorschrijven van medicijnen.

De rol van virussen bij luchtwegklachten

In de winter van 2004 hebben we een groep ouders voor het eerst gevraagd virusmonsters (swabs) af te nemen bij hun kindje tijdens luchtwegklachten. In deze zogenaamde “Pilot”-studie ontdekten we dat ouders beter in staat waren een virusmonster af te nemen bij hun kind dan de onderzoekers. Om verder te kijken naar de rol van virussen tijdens luchtwegklachten hebben we toen een periode ouders gevraagd virusmonsters af te nemen tijdens klachten. Uit de resultaten is naar voren gekomen dat in 85% van de episodes van luchtwegklachten een virus werd gevonden. Het maakt niet zoveel uit voor de klachten welk type virus er werd gevonden. Het RS-virus wordt bijvoorbeeld in de media vaak beschreven als een ‘gevaarlijk’ virus, maar wij vonden het ook bij kinderen met hele milde klachten. Het meest voorkomende virus is het Rhinovirus. Ook bij dit virus konden de klachten erg verschillen: sommige kinderen hadden langdurig last van piepen, terwijl anderen alleen maar neusverkouden waren. Bij alle kinderen met het Rhinovirus werd gekeken naar de longfunctie die kort na de geboorte is gemeten. Het bleek dat kinderen met nauwere luchtwegen meer piepklachten kregen door het Rhinovirus, terwijl kinderen met wijdere luchtwegen mildere klachten hadden. De laatste winterperiode (2006-2007) hebben we ouders gevraagd elke maand standaard een monster af te nemen, onafhankelijk van klachten. In dit onderzoeksdeel wilden we kijken of kinderen ook virussen bij zich dragen zonder dat ze klachten hebben. De resultaten van dit onderzoeksdeel laten zien, dat bij ongeveer 40% van de kinderen zonder klachten een virus wordt gevonden. Jonge kinderen waarbij een virus werd gevonden hadden vaker klachten dan oudere kinderen. Ook kinderen waarbij meerdere virussen tegelijk gevonden werden, hadden vaker klachten. Uit het virusonderzoek binnen het WHISTLER-project komt naar voren dat virussen een belangrijke rol spelen tijdens luchtwegklachten. Het soort virus maakt niet zo veel uit.

In de winter van 2009/2010 hebben we opnieuw aan ouders gevraagd om een swab af te nemen bij hun kind, wanneer deze koorts en luchtwegklachten heeft, of wanneer andere gezinsleden deze klachten hebben. In de eerdere perioden van afnamen hebben we gevonden dat het influenza virus (‘echte griepvirus’) bij kinderen nauwelijks een veroorzaker was van luchtwegklachten. Uit de bepalingen van deze winter blijkt dat het H1N1 virus gelukkig niet heel vaak is voorgekomen.

Vroege factoren van hart- en vaatziekten

Binnen het WHISTLER-onderzoek zijn we daarnaast ook gestart met metingen van de bloeddruk en de vaten. Uit de eerste resultaten van deze metingen bleek dat kinderen van moeders die rookten tijdens de zwangerschap gemiddeld een hogere bloeddruk hebben dan kinderen van moeders die niet aan rook zijn blootgesteld in de zwangerschap. Dit geldt voornamelijk voor de bovendruk. Het is belangrijk om dit te gaan vervolgen om zo de consequenties voor de langere termijn te kunnen bestuderen. Op basis van de vervolgmetingen op 5 jarige leeftijd hebben de onderzoekers geconcludeerd dat kinderen met een grotere buikomvang, rekening houdend de met lengte van de kinderen, een dikkere vaatwand van de halsslagader hebben. Ook bleek op basis van deze metingen dat de dikte van de vaatwand samenhangt met de soort voeding die de kinderen als baby hebben gehad, wat mogelijk te maken kan hebben met het verschil in cholesterol tussen de soorten voedingen. Wat de consequentie hiervan precies is zal duidelijk moeten worden in vervolgonderzoek.

Publicaties uitklapper, klik om te openen

2017

• van der Hoeven T, Browne JL, Uiterwaal CSPM, van der Ent CK, Grobbee DE, Dalmeijer GW. ‘Antenatal coffee and tea consumption and the effect on birth outcome and hypertensive pregnancy disorders.’ PLoS One. May 16, 2017
• Pluymen LPM, Dalmeijer GW, Smit HA, Uiterwaal CSPM, van der Ent CK, van Rossem L.’ Long-chain polyunsaturated fatty acids in infant formula and cardiovascular markers in childhood.’ Matern Child Nutr. 2017 Sep 26

2016

• Jansen MA, Uiterwaal CS, Visseren FL, van der Ent CK, Grobbee DE, Dalmeijer GW. 'Abdominal fat and blood pressure in healthy young children'. J Hypertens, 2016 Sept.
• Venekamp RP1, Menger JT, Uiterwaal CS, van der Ent CK, Smit HA, Schilder AG, de Hoog ML. 'Lack of Impact of Body Mass Index at Young Age on Otitis Media Occurrence During Preschool Years: Wheezing Illnesses Study Leidsche Rijn Cohort Study', Pediatr Infect Dis J. 2016 Jan.
• Maria AC Jansen, Geertje W Dalmeijer, Frank LJ Visseren, Cornelis K van der Ent, Maarten Leusink, N Charlotte Onland-Moret, Anke H Maitland-van der Zee, Diederick E Grobbee and Cuno SPM Uiterwaal, Adult derived genetic blood pressure scores and blood pressure measured in different body postures in young children, European Journal of Preventive Cardiology, november 2016.
• Daan NM, Koster MP, de Wilde MA, Dalmeijer GW, Evelein AM, Fauser BC, de Jager W., Biomarker Profiles in Women with PCOS and PCOS Offspring; A Pilot Study. Epub, 2016 Nov 2.

2015

• Fortanier AC, Venekamp RP2, de Hoog ML, Uiterwaal CS, van der Gugten AC, van der Ent CK, Hoes AW, Schilder AG., 'Parent-reported symptoms of acute otitis media during the first year of life: what is beneath the surface?', PLoS One. 2015 Apr 7.

2014

• Eising JB, van der Ent CK, Evelein AM, Uiterwaal CS. 'The association between lung function and arterial stiffness in young childhood'. Epub 2014 May 15
• de Hoog ML1, Venekamp RP, van der Ent CK, Schilder A, Sanders EA, Damoiseaux RA, Bogaert D, Uiterwaal CS, Smit HA, Bruijning-Verhagen P. 'Impact of early daycare on healthcare resource use related to upper respiratory tract infections during childhood: prospective WHISTLER cohort study', BMC Med. 2014 Jun 26

2013

• Eising JB, Uiterwaal CS, Evelein AM, Visseren FL, van der Ent CK. Relation between leptin and lung function in young healthy children. Eur Respir J. 2013 Dec 5.
• Eising JB, van der Ent CK, van der Gugten AC, Grobbee DE, Evelein AM, Numans ME, Uiterwaal CS. Life-course of cardio-respiratory associations. Eur J Prev Cardiol. 2013 Oct 30.
• Eising JB, Uiterwaal CS, van der Ent CK. Nocturnal Wheeze Measurement in Preschool Children. Pediatr Pulmonol. 2013
• Van der Gugten AC, van der Zalm MM, Uiterwaal CS, Wilbrink B, Rossen JW, van der Ent CK. Human Rhinovirus and Wheezing: Short and Long-term Associations in Children. Pediatr Infect Dis J. 2013
• Evelein AM, Visseren FL, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CS. Excess early postnatal weight gain leads to thicker and stiffer arteries in young children. J Clin Endocrinol Metab. 2013
• Van der Gugten AC, Uiterwaal CS, van Putte-Katier N, Koopman M, Verheij TJ, van der Ent CK. Reduced neonatal lung function and wheezing illnesses during the first 5 years of life. Eur Respir J. 2013

2012

• Geerts CC, Bots ML, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CS. 'Parental smoking and vascular damage in their 5-year-old children'. Pediatrics 2012
• Abbing-Karahagopian V, van der Gugten AC, van der Ent CK, Uiterwaal C, de Jongh M, Oldenwening M, Brunekreef B, Gehring U. 'Effect of endotoxin and allergens on neonatal lung function and infancy respiratory symptoms and eczema'. Pediatr Allergy Immunol. 2012
• van Putte-Katier N, van der Gugten AC, Uiterwaal CS, de Jong BM, Numans ME, Kimpen JL, Verheij TJ, van der Ent CK; for the WHISTLER study group. Early life lung function and respiratory outcome in the first year of life. Eur Respir J. 2012
• Evelein AM, Geerts CC, Bots ML, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CSPM. 'Parental Blood Pressure Is Related to Vascular Properties of Their 5-Year-Old Offspring.' Am J Hypertens. 2012
• Evelein AM, Visseren FLJ, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CSPM. 'Excess early postnatal weight gain leads to increased abdominal fat in young children.' Int J Pediatr. 2012
• van der Gugten AC, Koopman M, Evelein AM, Verheij TJ, Uiterwaal CS, van der Ent CK. 'Rapid early weight gain is associated with wheeze and reduced lung function in childhood.' Eur Respir J. 2012

2011

• Evelein AM, Geerts CC, Visseren FLJ, Bots ML, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CSPM. 'The association between breastfeeding and the cardiovascular system in early childhood.' Am J Clin Nutr. 2011
• Geerts CC, Evelein AMV, Bots ML, van der Ent CK, Grobbee DE, Uiterwaal CSPM. 'Body fat distribution and early aterial changes in healthy 5-year-old children.' Ann Med. 2011
• Van Putte-Katier N, Koopman M, Uiterwaal CS, De Jong BM, Kimpen JL, Verheij TJ, Numans ME, Van Der Ent CK; Whistler Study Group. ‘Relation between parental lung function and their offspring's lung function early in life’. Eur Respir J. 2011
• Koster ES, Van der Ent CK, Uiterwaal CS, Verheij TJ, Raaijmakers JA, Maitland-van der Zee AH. 'Asthma medication use in infancy: determinants related to prescription of drug therapy'. Fam Pract. 2011
• Van der Gugten A, Korte K, van der Ent CK, Uiterwaal C, Verheij T. 'Small airway caliber is the most important contributor of wheezing in healthy unselected newborns.' Am J Respir Crit Care Med. 2011

2010

• Van der Zalm MM, Uiterwaal CS, Wilbrink B, Koopman M, Verheij TJ, van der Ent CK. ‘The influence of neonatal lung function on rhinovirus associated wheeze’. Am J Respir Crit Care Med. 2010.

2009

• De Jong BM, van der Ent CK, van der Zalm MM, van Putte-Katier N, Verheij TJ, Kimpen JL, Uiterwaal CS; WHISTLER study group. ‘Respiratory symptoms in young infancy: child, parent and physician related determinants of drug prescription in primary care’. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2009.
• Van der Zalm MM, Uiterwaal CS, Wilbrink B, de Jong BM, Verheij TJ, Kimpen JL, van der Ent CK. ‘Respiratory pathogens in respiratory tract illnesses during the first year of life: a birth cohort study’. Pediatr Infect Dis J. 2009.

2007

• Van Putte-Katier N, Uiterwaal CS, De Jong BM, Kimpen JL, Verheij TJ, Van Der Ent CK; Whistler Study Group. ‘The influence of maternal respiratory infections during pregnancy on infant lung function’. Pediatr Pulmonol. 2007.
• Geerts CC, Grobbee DE, van der Ent CK, de Jong BM, van der Zalm MM, van Putte-Katier N, Kimpen JL, Uiterwaal CS. ‘Tobacco smoke exposure of pregnant mothers and blood pressure in their newborns: results from the wheezing illnesses study Leidsche Rijn birth cohort’. Hypertension. 2007.
• De Jong BM, van der Ent CK, van Putte Katier N, van der Zalm MM, Verheij TJ, Kimpen JL, Numans ME, Uiterwaal CS; WHISTLER Study Group. ‘Determinants of health care utilization for respiratory symptoms in the first year of life’. Med Care. 2007.

2006

• Katier N, Uiterwaal CS, de Jong BM, Verheij TJ, van der Ent CK, ‘Passive respiratory mechanics measured during natural sleep in healthy term neonates and infants up to 8 weeks of life’. Pediatr Pulmonol. 2006.
• Van der Zalm MM, Uiterwaal CS, de Jong BM, Wilbrink B, van der Ent CK. ‘Viral specimen collection by parents increases response rate in population-based virus studies’. J Allergy Clin Immunol. 2006.

2005

• Katier N, Uiterwaal CS, de Jong BM, Kimpen JL, van der Ent CK. ‘Feasibility and variability of neonatal and infant lung function measurement using the single occlusion technique’. Chest. 2005.

2004

• Katier N, Uiterwaal CS, de Jong BM, Kimpen JL, Verheij TJ, Grobbee DE, Brunekreef B, Numans ME, van der Ent CK; Wheezing Illnesses Study Leidsche Rijn Study Group. ‘The Wheezing Illnesses Study Leidsche Rijn (WHISTLER): rationale and design’. Eur J Epidemiol. 2004.

Promoties uitklapper, klik om te openen

2014

• Jacobien Eising: Shared early origins of cardiovascular and respiratory development

2013

• Annemieke Evelein: Adipose tissue and arterial changes in young children

2012

• Anne van der Gugten: Pre-school wheeze: determinants and health care effects

 2011

• Caroline Geerts: Determinants of the vascular system in the young.
• Marije Koopman: Paediatric lung function testing: Determinant s and reference values

2009

• Marieke van der Zalm: The Role of Respiratory Viruses in Lower Respiratory Tract Illnesses in Early Life.

2008

• Brita de Jong: Lower respiratory tract illness in young children: Predictors of disease and health care utilization.

2006

• Nienke Katier: Lung function in early life: origins and consequences.

Whistler in de media uitklapper, klik om te openen

Artikelen

De effecten van de kinderdagopvang op het voorkomen van acute gastroenteritis (buikgriep).

Interview

In gesprek met Marieke de Hoog n.a.v. de publicatie in Pediatrics over de effecten van kinderdagopvang op het voorkomen van acute gastroenteritis.